Ντράζεν Πέτροβιτς
Ντράζεν Πετρόβιτς | |
---|---|
Προσωπικά στοιχεία | |
Πλ. Όνομα | Ντράζεν Πέτροβιτς |
Προσωνύμιο | Μότσαρτ, Γιος του διαβόλου |
Εθνικότητα | Κροατική |
Γέννηση | 22 Οκτωβρίου 1964 Σίμπενικ, Κροατία, Γιουγκοσλαβία |
Θάνατος | 7 Ιουνίου 1993 (28 ετών) Ντένκενντορφ, Γερμανία |
Ύψος | 1,96 μ. |
Στοιχεία καριέρας | |
Ντραφτ | 1986 / Γύρος: 3ος / Επιλογή: 60η Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς |
Αθλ. καριέρα | 1979 - 1993 |
Θέση | Σούτινγκ γκαρντ |
Καριέρα σε συλλόγους | |
1979 - 1983 | Σίμπενικ |
1984 - 1988 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1988 - 1989 | Ρεάλ Μαδρίτης |
1989 - 1991 | Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς |
1991 - 1993 | Νιου Τζέρσεϊ Νετς |
Εθνικές ομάδες | |
Ως παίκτης: | |
1982 - 1990 | Εθνική Γιουγκοσλαβίας |
1992 - 1993 | Εθνική Κροατίας |
Τίτλοι |
Ο Ντράζεν Πέτροβιτς (Dražen Petrović, 22 Οκτωβρίου 1964 – 7 Ιουνίου 1993), ήταν ένας από τους κορυφαίους Ευρωπαίους καλαθοσφαιριστές όλων των εποχών.[1][2] Γνωστός και ως «Μότσαρτ του μπάσκετ»,[3] γεννήθηκε στην Κροατία (τότε Γιουγκοσλαβία) και ήταν ένας από τους πρώτους αθλητές της χώρας του και γενικότερα από την Ευρώπη που κατάφερε να καθιερωθεί στο ΝΒΑ. Το 1991 επιλέχθηκε ανάμεσα στους 50 καλύτερους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών της FIBA (πλην NBA) καταλαμβάνοντας τη 2η θέση.[4]
Τα πρώτα του βήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννημένος στο Σίμπενικ, ο Ντράζεν ήταν ο δεύτερος γιος των Jovan "Jole" και Biserka Petrović. Ο μεγάλος του αδελφός, Αλεξάντερ, ήταν ο πρώτος της οικογένειας που ασχολήθηκε με την καλαθοσφαίριση και αυτός έδωσε το έναυσμα στον μικρότερο Ντράζεν να ασχοληθεί με το άθλημα. Ο Ντράζεν σε ηλικία μόλις 12 ετών ήταν μέλος της παιδικής ομάδας της τοπικής KK Šibenka Šibenik. Εκεί ξεδίπλωσε για πρώτη φορά το ταλέντο του, σκοράροντας αρκετά συχνά 50 και 60 πόντους. Σε ηλικία 15 ετών ήταν ήδη αναπόσπαστο μέλος της ανδρικής ομάδας της Σιμπένκα.[5]
Με το νεαρό Πέτροβιτς αδιαμφισβήτητο σταρ της ομάδας, η Σίμπενικ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Κόρατς δύο φορές (το 1982 και το 1983), χάνοντας όμως και τις δύο φορές από τη Λιμόζ.[6] Το 1983 ο 18χρονος Πέτροβιτς με δύο εύστοχες βολές έδωσε το πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας στην ομάδα του, που νίκησε έτσι την Μπόσνα Σαράγεβο, αλλά η Ομοσπονδία την επόμενη κιόλας ημέρα αφαίρεσε τον τίτλο από την ομάδα του, επικαλούμενη αντικανονική διαιτησία.[7] Στην ομάδα σκόραρε 3.177 πόντους σε 74 αγώνες με μ.ο. 43.9 πόντους.
Η ευρωπαϊκή καταξίωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αφού υπηρέτησε για ένα χρόνο στο στρατό, ο Πέτροβιτς ακολούθησε τα βήματα του αδελφού του και πήρε μεταγραφή στην Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ το 1984.[7] Μέσα στον πρώτο χρόνο του στην Τσιμπόνα κατάφερε να κερδίσει το Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας και το εθνικό κύπελλο. Επιπλέον, η νίκη με 87–78 - στην οποία ο Πέτροβιτς πέτυχε 39 πόντους - επί της Ρεάλ Μαδρίτης έφερε σε εκείνον και την Τσιμπόνα το πρώτο τους Ευρωπαϊκό Κύπελλο Πρωταθλητριών.[5][8] Τα επιτεύγματα αυτά ήταν αρκετά για να κερδίσει τον τίτλο του καλύτερου αθλητή της Γιουγκοσλαβίας.[9] Το δεύτερο ήρθε τον επόμενο χρόνο, καθώς πέτυχε 22 πόντους και η Τσιμπόνα νίκησε τη Ζάλγκιρις Κάουνας με 94–82 σε ένα επεισοδιακό τελικό, στην οποία διέπρεπε ο θρυλικός Άρβιντας Σαμπόνις.[10][11][12] Η ίδια χρονιά έφερε στην Τσιμπόνα άλλο ένα εθνικό κύπελλο, με τον Πέτροβιτς να πετυχαίνει 46 πόντους απέναντι στην παλιά αντίπαλο, Μπόσνα Σαράγεβο. Το 1987 ο παίκτης κατέκτησε το τρίτο ευρωπαϊκό του τρόπαιο: το Κύπελλο Κυπελλούχων απέναντι στη Σκαβολίνι Πέζαρο, όπου σημείωσε 28 πόντους.
Με την εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας, ο Πέτροβιτς κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984. Παρά την αποτυχία της Γιουγκοσλαβίας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1985, ο Πέτροβιτς ήταν πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης.[13] Στην τρίτη θέση βρέθηκε και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 1986, που έχει χαραχθεί στη μνήμη των θεατών για το "θρίλερ του τελευταίου λεπτού", στον ημιτελικό με τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης (90–91).[14][15] Ήταν όμως ο πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης και δεύτερος σκόρερ με μέσο όρο 25,2 πόντους πίσω από το Νίκο Γκάλη που είχε 33,7.[16][17][18] Από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1987 ο Πέτροβιτς επέστρεψε ξανά με το χάλκινο μετάλλιο, καθώς η Γιουγκοσλαβία ηττήθηκε στον ημιτελικό από τη διοργανώτρια και μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης Ελλάδα. Η παγκόσμια Πανεπιστημιάδα, που διεξήχθη στο Ζάγκρεμπ το 1987, βρήκαν τη Γιουγκοσλαβική ομάδα, με τον Πέτροβιτς στη σύνθεσή της, να κερδίζει το χρυσό μετάλλιο. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988, ο Πέτροβιτς κατέλαβε με τη Γιουγκοσλαβία τη δεύτερη θέση, αφού έχασε για ακόμη μία φόρα από την ισχυρή Σοβιετική Ένωση.[13][19]
Ο μέσος όρος πόντων του Πέτροβιτς κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που αγωνίστηκε με την Τσιμπόνα, ήταν 37,7 πόντοι στην πρώτη κατηγορία του γιουγκοσλαβικού πρωταθλήματος και 33,8 στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με προσωπικά ρεκόρ αυτά των 112 και 62 πόντων. Στις 5 Οκτωβρίου 1985 σε αγώνα του πρωταθλήματος με αντίπαλο τη Ολίμπια Λιουμπλιάνα (158–77) σημείωσε 112 πόντους (67 στο πρώτο ημίχρονο) με 10/20 τρίποντα, 30/40 δίποντα και 22 ελεύθερες βολές.[20] Η επίδοση εξακολουθεί να παραμένει η 3η καλύτερη όλων των εποχών στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα πρώτης κατηγορίας μετά από αυτές των Ερμάν Κουντέρ και Αριστείδη Μούμογλου και 4η στον κόσμο.[21] Σε ένα παιχνίδι Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1986, πέτυχε 10 τρίποντα απέναντι στη Λιμόζ - τα επτά από τα οποία ήταν συνεχόμενα, στην περίοδο του πρώτου ημιχρόνου - για μία τελική συγκομιδή 45 πόντων και 25 ασίστ.[22] Ο Πέτροβιτς όμως χρειαζόταν νέες προκλήσεις, τις οποίες η Τσιμπόνα και το Γιουγκοσλαβικό Πρωτάθλημα δεν μπορούσαν να του προσφέρουν. Κλείνοντας τη σταδιοδρομία του στη Γιουγκοσλαβία είχε σημειώσει 5.113 πόντους σε 197 αγώνες πρωταθλήματος (μ.ο. 26,0 πόντοι) με την αγωνιστική περίοδο 1985–86 να είναι η καλύτερη, όπου ο μέσος όρος πόντων του ήταν 41,4, επίδοση που έμεινε ακατάρριπτο ρεκόρ.[23]
Παράλληλα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, οι Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς είχαν επιλέξει τον νεαρό τότε Πέτροβιτς στον τρίτο γύρο του NBA Ντραφτ το 1986. Ωστόσο, εκείνος αποφάσισε να αναβάλλει την αναχώρηση του για τις Η.Π.Α. και έτσι, το 1988, υπέγραψε στη Ρεάλ Μαδρίτης για το αστρονομικό, για τα δεδομένα της εποχής, ποσό των 4 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ρεάλ Μαδρίτης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η περίοδος 1988–89 βρήκε τον Πέτροβιτς να φοράει τα χρώματα ενός μεγάλου ισπανικού συλλόγου, της Ρεάλ Μαδρίτης. Παρά το γεγονός ότι έχασαν το πρωτάθλημα στις λεπτομέρειες, καθώς ηττήθηκαν από την Μπαρτσελόνα στο πέμπτο και καθοριστικό παιχνίδι της σειράς των τελικών, ο Πέτροβιτς βοήθησε τη Ρεάλ να φτάσει στην κατάκτηση του εγχώριου κυπέλλου, υπερισχύοντας των Καταλανών στον τελικό της διοργάνωσης.[5][24] Ακόμη, ο Πέτροβιτς οδήγησε το σύλλογο σε θρίαμβο στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων στις 14 Μαρτίου 1989 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας του Πειραιά απέναντι στην ιταλική Γιουβεκαζέρτα Μπάσκετ με 117–113 στην παράταση (κανονική διάρκεια 102–102), επαναλαμβάνοντας την προηγούμενη καλύτερη συγκομιδή πόντων του στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις (62 πόντοι).[15][25][26] Είχε 14/15 βολές, 12/14 δίποντα και 8/16 τρίποντα σε 45 λεπτά συμμετοχής.[27] Οι δύο ομάδες είχαν αναμετρηθεί και στον Α’ Όμιλο της προημιτελικής φάσης της διοργάνωσης με τους Ισπανούς να επικρατούν στο πρώτο ματς μέσα στην Ιταλία με 95–94 με εξαιρετικό τον Πέτροβιτς (42 πόντοι, 12 ριμπάουντ, 10 ασίστ) και ήρωα της τελευταίας στιγμής τον Φερνάντο Μαρτίν που όχι μόνον πέτυχε 26 πόντους και μάζεψε 13 ριμπάουντ αλλά σημείωσε και το νικητήριο καλάθι στο τέλος χάρη στο οποίο η ομάδα του πήρε την πρώτη θέση.[24] Αυτή ήταν και η πρώτη και τελευταία σεζόν του Γιουγκοσλάβου στην Liga ACB έχοντας μέσο όρο πόντων 28,5 στο πρωτάθλημα, αλλά ακόμη κρατά ένα από τα ρεκόρ ατομικής απόδοσης στο πρωτάθλημα Ισπανίας σε σειρά τελικών σε πόντους (42) και τρίποντα (8).[28]
Μια εξαιρετική περίοδος σε συλλογικές διοργανώσεις για τον Πέτροβιτς, έφτασε στο αποκορύφωμά της με το κατόρθωμά του με την εθνική ομάδα το 1989: στο Ευρωμπάσκετ του Ζάγκρεμπ, η ανανεωμένη γιουγκοσλαβική ομάδα έφτασε μέχρι τον τελικό, όπου νίκησε την Ελλάδα. Ο Πέτροβιτς ήταν ο δεύτερος σκόρερ της διοργάνωσης πίσω πάλι από το Νίκο Γκάλη και αναδείχτηκε ο πιο πολύτιμος παίκτης (MVP).[29]
Παρακινημένος από την πρόκληση και πιεζόμενος από τους Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς, οι οποίοι τον είχαν επιλέξει στην 60η θέση του ντραφτ το 1986, ο Πέτροβιτς τελικά έμεινε σταθερός στην απόφαση του και προσπάθησε να εδραιωθεί στο NBA. Έφυγε από την Ισπανία μάλλον απότομα στο τέλος της περιόδου, διέκοψε το συμβόλαιο που είχε με τη Ρεάλ εξαγοράζοντας το υπόλοιπό του και ενσωματώθηκε στους Μπλέιζερς για την περίοδο 1989–1990.[6][30]
ΝΒΑ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις πολλές δηλώσεις του πριν από την άφιξή του στο Πόρτλαντ, ο Πέτροβιτς εξέφρασε ανησυχία ότι η έλλειψη αγωνιστικού χρόνου είναι το μοναδικό εμπόδιο προς την επιτυχία του στο NBA. Στην πρώτη του, μάλιστα, περίοδο με την ομάδα, οι ανησυχίες του αυτές επιβεβαιώθηκαν. Με τους βασικούς Κλάιντ Ντρέξλερ και Τέρι Πόρτερ να έχουν καθιερωθεί,[31] ο τότε Μεγαλύτερος Ευρωπαίος Παίκτης της χρονιάς - σύμφωνα με τη La Gazzetta dello Sport - περιορίστηκε στο να παίζει 12 λεπτά ανά παιχνίδι - λεπτά, τα οποία συγκέντρωνε κυρίως στο τέλος κάθε παιχνιδιού, όταν όλα είχαν κριθεί - αφήνοντας του ένα φτωχό μέσο όρο 7,4 πόντων ανά παιχνίδι.[32] Το ξεκίνημα της περιόδου 1990–91 έφερε την πικρή απογοήτευση του Πέτροβιτς σε αποκορύφωση, καθώς ο αγωνιστικός του χρόνος μειώθηκε σε 7 λεπτά. Προς επιμονή του, μετά από 38 παιχνίδια στη σεζόν (στα 20 από τα οποία ο Πέτροβιτς δεν αγωνίστηκε καθόλου), μια ανταλλαγή με τους Ντένβερ Νάγκετς τον έστειλε στους Νιου Τζέρσεϊ Νετς.[6]
Το καλοκαίρι ανάμεσα στις δύο πιο απογοητευτικές περιόδους της επαγγελματικής του καριέρας ο Πέτροβιτς, έγραφε ξανά ιστορία με την εθνική ομάδα του, καθώς η Γιουγκοσλαβία στέφθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, επικρατώντας της Σοβιετικής Ένωσης, για να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο Μπουένος Άιρες. Με την εθνική Γιουγκοσλαβίας είχε παίξει σε 175 παιχνίδια και σημείωσε 3.384 πόντους.[33][34]
Νιου Τζέρσεϊ Νετς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 23 Ιανουαρίου 1991, έγινε παίκτης των Νιου Τζέρσεϊ Νετς. Ο Πέτροβιτς τώρα ήταν μέλος μιας ομάδας η οποία ανέδειξε δύο από τους καλύτερους και πολλά υποσχόμενους νέους στο πρωτάθλημα, τους Κένι Άντερσον και Ντέρεκ Κόλεμαν, αλλά που δεν είχε φτάσει στα πλέι-οφ από το 1986. Αποφασισμένος να μην αφήσει το περιστατικό με το Πόρτλαντ να επαναληφθεί, ανταποκρίθηκε άμεσα στον αυξημένο αγωνιστικό του χρόνο (20,5 λεπτά ανά παιχνίδι), μετρώντας ένα μέσο όρο 12,6 πόντων ανά παιχνίδι και 43 παιχνίδια με τους Νετς.[35]
Η πρώτη του ολοκληρωμένη περίοδος με την ομάδα του Νιου Τζέρσεϊ ήταν πραγματικά εντυπωσιακή: χωρίς να έχει χάσει ούτε ένα παιχνίδι, ο Πέτρο, όπως τον αποκαλούσαν,[31] είχε ένα μέσο όρο 20,6 πόντων σε 36,9 λεπτά στο παρκέ, ενώ ήταν και ο κορυφαίος όλων των γκαρντ του NBA σε ποσοστό ευστοχίας εντός πεδιάς (51%).[36] Καθιερώθηκε ως ο ηγέτης της ομάδας και ανακηρύχθηκε πολυτιμότερος παίκτης της. Ακόμα σημαντικότερο, η επιτυχία του συνοδεύτηκε και με επιτυχία της ομάδας, καθώς οι Νετς σημείωσαν 14 περισσότερες νίκες από την προηγούμενη περίοδο και κατάφεραν να φτάσουν στα πλέι-οφ. Ο Πέτροβιτς συνέχισε την ανοδική του πορεία, αύξησε το μέσο όρο πόντων του (22,3, 11ος σκόρερ του πρωταθλήματος) την περίοδο 1992–93 και επανέλαβε τα εξαιρετικά ποσοστά ευστοχίας σε σουτ τριών πόντων από την προηγούμενη σεζόν (45%), για να ηγηθεί και πάλι όλων των γκαρντ του πρωταθλήματος σε ποσοστό ευστοχίας στα δίποντα (52%).[19][37] Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε αγωνιστεί σε 290 παιχνίδια κανονικής περιόδου του NBA και είχε μέσους όρους 15,4 πόντους, 2,3 ριμπάουντ και 2,4 ασίστ σε 26,4 λεπτά συμμετοχής.[38]
Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης τον τίμησαν, επιλέγοντας τον στην τρίτη καλύτερη ομάδα ολόκληρου του πρωταθλήματος εκείνη την περίοδο. Ωστόσο, η αποτυχία να λάβει μια πρόσκληση για το NBA All-Star Game του 1993, απογοήτευσε βαθύτατα τον Πέτροβιτς: ήταν, μάλιστα, ο μοναδικός ανάμεσα στους 15 μεγαλύτερους σκόρερ του NBA εκείνη τη σεζόν που δεν κλήθηκε σε αυτό. «Ήταν ο μόνος παίκτης που με κοιτούσε στα μάτια χωρίς να φοβάται», ανέφερε για τον Πέτροβιτς ο Μάικλ Τζόρνταν.[7]
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 στη Βαρκελώνη συμμετείχε και η, ανεξάρτητη πλέον, Κροατία και ο Πέτροβιτς ήταν ο αρχηγός της κροατικής εθνικής ομάδας καλαθοσφαίρισης στο Ολυμπιακό τουρνουά. Χάνοντας μόνο από την Αμερικανική Ντριμ Τιμ, του Μάικλ Τζόρνταν και των άλλων αστέρων, σε παιχνίδια νοκ-άουτ, η δυνατή και εμπνευσμένη κροατική ομάδα κατάφερε να φτάσει στον τελικό - με τις καθοριστικές ελεύθερες βολές που εκτέλεσε ο ίδιος ο Πέτροβιτς στον ημιτελικό με τη, διαλυμένη πια, Σοβιετική Ένωση (αγωνίστηκε με την επωνυμία Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών αποτέλεσμα, αποτέλεσμα 75–74) σημείωσε 35 πόντους. Στο τέλος, η θρυλική σήμερα ομάδα των Η.Π.Α., αποτελούμενη από αστέρες του NBA, αποδείχθηκε πολύ σκληρή για την Κροατία, αναγκάζοντας τον Πέτροβιτς και τους συμπαίκτες του να γυρίσουν στην πατρίδα τους με το ασημένιο μετάλλιο μετά την ήττα με 117–85. Ο Πέτροβιτς σημείωσε 24 πόντους με το αρχικό του οίστρο να δίνει μικρό προβάδισμα στην ομάδα του με 25–23 στο δεκάλεπτο.[39][40][41]
Στατιστικά καριέρας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Περίοδος | Ομάδα | Αγώνες | Πόντοι μ.ο. |
---|---|---|---|
1979–1980 | Σίμπενικ | 16 | 0,8 |
1980–1981 | Σίμπενικ | 20 | 2,0 |
1981–1982 | Σίμπενικ | 24 | 16,3 |
1982–1983 | Σίμπενικ | 31 | 24,5 |
1984–1985 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | 27 | 32,5 |
1985–1986 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | 30 | 41,4 |
1986–1987 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | 25 | 37,3 |
1987–1988 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | 24 | 35,8 |
1988–1989 | Ρεάλ Μαδρίτης | 36 | 28,5 |
1989–1990 | Μπλέιζερς (NBA) | 77 | 7,6 |
1990–1991 | Μπλέιζερς (ΝΒΑ) | 18 | 4,4 |
1990–1991 | Νετς (NBA) | 43 | 12,6 |
1991–1992 | Νετς (NBA) | 82 | 20,6 |
1992–1993 | Νετς (NBA) | 70 | 20,3 |
Σύνολα | 523 | 20,3 |
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία στο NBA αφορούν την κανονική περίοδο - δεν συμπεριλαμβάνονται τα πλέι-οφ.
Τίτλοι και διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διασυλλογικές διοργανώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έτος | Διοργάνωση | Διάκριση | Σύλλογος |
---|---|---|---|
1982 | Κύπελλο Κόρατς | Φιναλίστ | Σίμπενικ |
1983 | Κύπελλο Κόρατς | Φιναλίστ | Σίμπενικ |
1985 | Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1985 | Γιουγκοσλαβικό Πρωτάθλημα | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1985 | Γιουγκοσλαβικό Κύπελλο | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1986 | Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1986 | Γιουγκοσλαβικό Πρωτάθλημα | Φιναλίστ | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1986 | Γιουγκοσλαβικό Κύπελλο | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1987 | Κύπελλο Κυπελλούχων | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1987 | Γιουγκοσλαβικό Πρωτάθλημα | Φιναλίστ | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1988 | Γιουγκοσλαβικό Κύπελλο | Νικητής | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1988 | Κύπελλο Κόρατς | Φιναλίστ | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ |
1989 | Κύπελλο Ισπανίας (Copa del Rey) | Νικητής | Ρεάλ Μαδρίτης |
1989 | Ισπανικό Πρωτάθλημα (ACB Liga) | Φιναλίστ | Ρεάλ Μαδρίτης |
1989 | Κύπελλο Κυπελλούχων | Νικητής | Ρεάλ Μαδρίτης |
1990 | NBA πλέι-οφ | Φιναλίστ | Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς |
- Πρώτος σκόρερ πρωταθλήματος Γιουγκοσλαβίας (4) : 1984–85, 1985–86, 1986–87, 1987–88
- Περισσότεροι πόντοι από έναν παίκτη σε παιχνίδι πρωταθλήματος (112) - Γιουγκοσλαβικό Πρωτάθλημα
- Περισσότεροι πόντοι (42) από έναν παίκτη σε παιχνίδι σειράς τελικών - Ισπανικό Πρωτάθλημα
- Περισσότερα σουτ 3 πόντων από έναν παίκτη σε παιχνίδι τελικών (8) - Ισπανικό Πρωτάθλημα
- Πρώτος σκόρερ Κυπέλλου Κόρατς : 1987–88
- NBA 1992: καλύτερο ποσοστό ευστοχίας σε δίποντα από όλους τους γκαρντ
- NBA 1993: καλύτερο ποσοστό ευστοχίας σε δίποντα από όλους τους γκαρντ
- NBA: Παίκτης που επιχείρησε τα περισσότερα τρίποντα, χωρίς να χάσει κανένα σε παιχνίδι σειράς πλέι-οφ (2)
- NBA: καλύτερο ποσοστό ευστοχίας σε προσπάθειες τριών πόντων όλων των εποχών (3ος)
Εθνική ομάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έτος | Διοργάνωση | Διοργανωτής | Κατάταξη | Εθνική Ομάδα |
---|---|---|---|---|
1980 | Βαλκανικό Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών | Κωνσταντινούπολη, Τουρκία | 3ος | Γιουγκοσλαβία |
1981 | Βαλκανικό Πρωτάθλημα για μαθητές | Θεσσαλονίκη, Ελλάδα | 1ος | Γιουγκοσλαβία |
1982 | Βαλκανικό Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών | Πάτρα, Ελλάδα | 1ος | Γιουγκοσλαβία |
1982 | Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών | Dimitrovgrad και Haskovo, Βουλγαρία | 2ος | Γιουγκοσλαβία |
1983 | Πανεπιστημιάδα | Έντμοντον, Καναδάς | 2ος | Γιουγκοσλαβία |
1984 | Βαλκανικό Πρωτάθλημα | Αθήνα, Ελλάδα | 2ος | Γιουγκοσλαβία |
1984 | Ολυμπιακοί Αγώνες | Λος Άντζελες, Η.Π.Α. | 3ος | Γιουγκοσλαβία |
1986 | Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης | Μαδρίτη, Ισπανία | 3ος | Γιουγκοσλαβία |
1987 | Πανεπιστημιάδα | Ζάγκρεμπ, Γιουγκοσλαβία | 1ος | Γιουγκοσλαβία |
1987 | Ευρωμπάσκετ | Αθήνα, Ελλάδα | 3ος | Γιουγκοσλαβία |
1988 | Ολυμπιακοί Αγώνες | Σεούλ, Νότια Κορέα | 2ος | Γιουγκοσλαβία |
1989 | Ευρωμπάσκετ | Ζάγκρεμπ, Γιουγκοσλαβία | 1ος | Γιουγκοσλαβία |
1990 | Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης | Μπουένος Άιρες, Αργεντινή | 1ος | Γιουγκοσλαβία |
1992 | Ολυμπιακοί Αγώνες | Βαρκελώνη, Ισπανία | 2ος | Κροατία |
- Καλύτερος παίκτης Βαλκανικού Πρωταθλήματος Νέων Ανδρών, 1982
- MVP Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Καλαθοσφαίρισης, 1986
- MVP Ευρωμπάσκετ, 1989
Το τραγικό τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το καλοκαίρι του 1993, μετά από την καλύτερη σεζόν του στο NBA και τον αποκλεισμό των Νετς από τον πρώτο γύρο από τους Κλίβελαντ Καβαλίερς, ο Πέτροβιτς ταξίδεψε στην Πολωνία, όπου η κροατική εθνική ομάδα έπαιζε αγώνα για τα προκριματικά του Ευρωμπάσκετ του 1993, το οποίο έγινε στη Γερμανία. Με αντίπαλο τη Σλοβενία σημείωσε 30 πόντους, σε συνάντηση που έληξε με νίκη των γειτόνων του με 94–90 (6 Ιουνίου).[42] Σκεπτόταν σοβαρά την αποχώρηση του από τους Νετς, απογοητευμένος από την τεταμένη κατάσταση ανάμεσα σε εκείνον και τους, όπως πίστευε, ζηλόφθονες συμπαίκτες του, καθώς επίσης και το γεγονός ότι ο σύλλογος δεν του είχε κάνει ακόμη πρόταση για ανανέωση του συμβολαίου του.[6] Είπε, ακόμη, σε Αμερικανούς δημοσιογράφους ότι η έλλειψη αναγνώρισης στο πρωτάθλημα τον είχε κάνει να σκέφτεται να αφήσει τελείως το NBA και να παίξει μπάσκετ στην Ελλάδα. Μάλιστα, αργότερα φημολογήθηκε ότι ο Πέτροβιτς είχε συμφωνήσει σε όλα με τον Παναθηναϊκό, σύμφωνα με την ιστορία του ιδιοκτήτη του, Παύλου Γιαννακόπουλου, ο οποίος κατ' ισχυρισμόν είχε προσφέρει υπογεγραμμένο συμβόλαιο με κενούς τους όρους ποσού αμοιβής - όλα αυτά έγιναν μέρος του θρύλου του Ντράζεν Πέτροβιτς.[9][43] Μετά το παιχνίδι, για προσωπικούς λόγους, ο παίκτης αποφάσισε να μην επιστρέψει στην Κροατία μαζί με τους συμπαίκτες του.
Ο Πέτροβιτς σκοτώθηκε ως επιβάτης σε αυτοκίνητο που ενεπλάκη σε δυστύχημα στη βρεγμένη άσφαλτο του Autobahn 9 στο Ντένκεντορφ (κοντά στην πόλη Ίνγκολστατ, στο γερμανικό κρατίδιο της Βαυαρίας), στις 17:20 περίπου στις 7 Ιουνίου του 1993. Σύμφωνα με την αναφορά της αστυνομίας, ένα διερχόμενο φορτηγό προσέκρουσε και εισχώρησε στην οδική διαχωριστική νησίδα με τον οδηγό να χάνει τον έλεγχο του οχήματος. Τελικά και να μπλόκαρε και τις τρεις λωρίδες κυκλοφορίας με κατεύθυνση το Μόναχο. Δευτερόλεπτα αργότερα, το ιδιωτικό αυτοκίνητο που μετέφερε τον κοιμισμένο Πέτροβιτς στη θέση του συνοδηγού, προσέκρουσε στο φορτηγό, σκοτώνοντας μόνον αυτόν και αφήνοντας την οδηγό - Κλάρα Ζάλαντζι, μοντέλο από τη Γερμανία - και μια Τουρκάλα μπασκετμπολίστρια, η οποία καθόταν στα πίσω καθίσματα, με σοβαρούς μόνο τραυματισμούς. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι η ορατότητα του δρόμου ήταν πολύ κακή και ότι ο Πέτροβιτς δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας.[44]
Hall of Fame
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο τάφος του Ντράζεν Πέτροβιτς στο Mirogoj έγινε αμέσως "ιερό" για τους συμπατριώτες του. Το στάδιο της Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ μετονομάστηκε σε Drazen Petrovic Basketball Hall στις 4 Οκτωβρίου 1993 και η πόλη του Ζάγκρεμπ του αφιέρωσε μια πλατεία, δίνοντας της το όνομά του. Οι Νετς απέσυραν τη φανέλα με το νούμερο 3, την οποία ο παίκτης φορούσε, στις 11 Νοεμβρίου 1993.[45] Από το 1994, το βραβείο του Πολυτιμότερου Παίκτη (MVP) στο NBA έφερε το όνομα του. Στις 29 Απριλίου 1995, ανεγέρθη άγαλμα σε ανάμνηση της σπουδαιότητας αυτού του μεγάλου αθλητή μπροστά από το Ολυμπιακό Μουσείο της Λωζάνης, στην Ελβετία, καθιστώντας τον, έτσι, μόλις τον δεύτερο αθλητή που λαμβάνει τέτοια τιμή. Ο Πέτροβιτς έγινε μέλος του Naismith Memorial Basketball Hall of Fame το 2002 και του FIBA Hall of Fame το 2007.[38][46] Στις 9 Ιουλίου του 2001, έχοντας κερδίσει στο τουρνουά τένις του Γουίμπλεντον, ο Κροάτης τενίστας Γκόραν Ιβανίσεβιτς αφιέρωσε τη νίκη του στον αδικοχαμένο φίλο και συμπατριώτη του, Ντράζεν Πέτροβιτς, και φόρεσε την εμφάνισή του με τους Νετς, ανάμεσα σε ένα πλήθος 100.000 ατόμων που πανηγύριζε το θρίαμβο του στο Σπλιτ. Το 2006, η 13η επέτειος από το θάνατο του Πέτροβιτς στιγματίστηκε από τα εγκαίνια του Μουσείου Drazen Petrovic στο Ζάγκρεμπ, ενός πραγματικού "ναού" αφιερωμένου στην προσωπικότητα και τα επιτεύγματά του, με δέκα χώρους εκθεμάτων πολυτροπικού περιεχομένου, τα οποία αποτυπώνουν ολόκληρη την καριέρα του σπουδαίου αθλητή.
Μουσείο Drazen Petrovic
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μουσείο έχει γίνει στη μνήμη του Ντράζεν Πέτροβιτς, και αποτελεί μια συλλογική προσπάθεια με ηγέτη το Ίδρυμα Drazen Petrovic σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Κροατίας, την Πόλη του Ζάγκρεμπ και το Κροατικό Μουσείο Αθλητισμού. Το μουσείο ξεκίνησε ως ιδέα των γονιών του Drazen Petrovic, Biserka and Jole Petrovic, που ενισχύθηκε από τη συνεισφορά γνωστών Κροατών αρχιτεκτόνων (Andrija Rusan και Niksa Bilic). Όλα τα αντικείμενα που εκτίθενται στο μουσείο έχουν συλλεχθεί και κατηγοριοποιηθεί από το Κροατικό Μουσείο Αθλητισμού. Την οργάνωση και λειτουργία του μουσείου έχει εξ ολοκλήρου το Ίδρυμα Dražen Petrović, στο οποίο ηγείται η οικογένεια του Ντράζεν. Για την ίδρυση και λειτουργία του μουσείου αυτού, έχουν πραγματοποιηθεί πολλές γενναιόδωρες συνεισφορές από αντιπροσώπους της Κροατικής κυβέρνησης, της πόλης του Ζάγκρεμπ, γνωστούς συναθλητές του, αλλά και από πολλές επιχειρήσεις και ανώνυμους πολίτες. Συνολικά στην καριέρα του σκόραre 24.116 πόντους σε 632 αγώνες με μ.ο.38.1 πόντους.
Τα επίσημα εγκαίνια του μουσείου πραγματοποιήθηκαν στις 7 Ιουνίου 2006, ενώ επίσημα η λειτουργία του μουσείου ξεκίνησε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2006. Η πλατεία μπροστά στην οποία λειτουργεί το μουσείο Dražen Petrović έχει μετονομαστεί σε Πλατεία Ντράζεν Πέτροβιτς προς τιμήν του μεγάλου Κροάτη μπασκεμπολίστα.
Στις 22/12/2006 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Ντράζεν, μπροστά από το ομώνυμο μουσείο. Ο Σλοβένος θαυμαστής του Ντράζεν και φίλος της οικογένειας Πέτροβιτς, Μatjaz Βeznik, που παραβρέθηκε στα εγκαίνια, παραχώρησε τις παρακάτω φωτογραφίες από την αποκάλυψη του αγάλματος, καθώς και από το εσωτερικό του μουσείου:
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Best European Basketball Players of All Time». Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ «Ευρωμπάσκετ: Η κορυφαία δωδεκάδα όλων των εποχών!». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021.
- ↑ «28th anniversary of Dražen Petrović's death marked in Croatia». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2021.
- ↑ «FIBA's 50 Greatest Players». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Petrovic homage opens Cibona's season». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Ντράζεν Πέτροβιτς: Η Ευρωλίγκα θυμήθηκε τον αξεπέραστο "Μότσαρτ"!». Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2021.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Ντράζεν Πέτροβιτς: Η μέρα που έφυγε ο «Μότσαρτ»». Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2021.
- ↑ «Year by year EuroLeague Champions». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 9,0 9,1 «Ντράζεν Πέτροβιτς: Όταν ο «Μότσαρτ» του Μπάσκετ σίγησε για πάντα λίγο πριν υπογράψει στον Παναθηναϊκό». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021.
- ↑ «EuroLeague Final 1986: With the disqualifying Sabonis la Cibona wins its second title». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ ««Клоун и эгоист». Петрович и Сабонис ненавидели друг друга, встреча в финале закончилась дракой». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2021.
- ↑ «Cibona je oba svoja naslova prvaka Europe osvojila na današnji dan, a danas je klub na aparatima». Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2021.
- ↑ 13,0 13,1 «ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ: ΕΝΑ ΑΘΛΗΜΑ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «Το χρονικό των Μουντομπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ 15,0 15,1 «Τα 40 κορυφαία ματς στην ιστορία του μπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021.
- ↑ «Ντράζεν Πέτροβιτς: Όταν γεννήθηκε ο "Μότσαρτ" του μπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021.
- ↑ «FIBA ARCHIVE : WORLD CHAMPIONSHIP FOR MEN : Most Valuable Player». Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ «FIBA : All-Time Medalists». Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022.
- ↑ 19,0 19,1 «Ντράζεν Πέτροβιτς: Ωδή στον Μότσαρτ του παγκοσμίου μπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021.
- ↑ «THE LATE GREAT DRAZEN PETROVIC ONCE scored 112 points in a single game». Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ «Το θρυλικό ρεκόρ του Ερμάν Κουντέρ». Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ «Ντράζεν Πέτροβιτς: Ο «Μότσαρτ» του μπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021.
- ↑ «Statistics from Drazen Petrovic in Former YUBA League». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
- ↑ 24,0 24,1 «Ντράζεν Πέτροβιτς : Ο αλησμόνητος ευρωπαϊκός τελικός με την υπέρτατη ραψωδία του «Μότσαρτ» στο ΣΕΦ». Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «The Drazen and Oscar Show». Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ «VIDEO: Οι 62 πόντοι του Ντράζεν στο ΣΕΦ». Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ «Ντράζεν Πέτροβιτς Vs Όσκαρ Σμιντ: Η μυθική «ραψωδία» στον ιστορικό τελικό του ΣΕΦ». Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Drazen Petrovic International Stats». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Eurobasket - European Basketball Championships». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «The story of Drazen Petrovic». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2021.
- ↑ 31,0 31,1 «EXCLUSIVE FOOTAGE Drazen Petrovic plays the point guard position for the Trail Blazers». Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2021.
- ↑ «Dražen Petrović 1989-90 Game Log». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «Drazen Petrovic avrebbe 50 anni». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2021.
- ↑ «1990 Basketball World Cup». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «Dražen Petrović 1990-91 Game Log». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «Dražen Petrović 1991-92 Game Log». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ «Dražen Petrović 1992-93 Game Log». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.
- ↑ 38,0 38,1 «Drazen Petrovic : career stats». Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2021.
- ↑ «Όταν η Dream Team κατέκτησε το χρυσό στη Βαρκελώνη». Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ «Top Moments: Dream Team takes world by storm in 1992». Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Croatia vs. USA, 85-117, 1992 Olympic Games - Final Game». Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Σπάνιο video: Τα τελευταία καλάθια του Ντράζεν Πέτροβιτς». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2021.
- ↑ «Ντράζεν Πέτροβιτς: 28 χρόνια χωρίς τον "Μότσαρτ" του παγκόσμιου μπάσκετ». Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021.
- ↑ «7 Ιουνίου 1993: Η ημέρα που ο «Μότσαρτ» του μπάσκετ Ντράζεν Πέτροβιτς πέρασε στην αιωνιότητα- ΦΩΤΟ- ΒΙΝΤΕΟ». Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021.
- ↑ «ON THIS DAY IN HISTORY: DRAZEN PETROVIC'S JERSEY RETIRED». Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
- ↑ «NBA Power Rankings: Dirk Nowitzki and 25 Best European Players in NBA History». Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Todd Spehr: Drazen: The Remarkable Life and Legacy of the Mozart of Basketball ISBN 978-1502999559
- Juan Francisco Escudero Sánchez: Drazen Petrovic. La leyenda del indomable (Ediciones, 2018) ISBN 978-8415448341
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μουσείο Ντράζεν Πέτροβιτς
- Hall of Fame (USA)
- Σελίδα προς τιμήν του Πέτροβιτς
- Η Ιστοσελίδα του Matjaz Βeznik
- Προς τιμήν του Ντράζεν Πέτροβιτς
- Ντράζεν Πέτροβιτς: Η ζωή μετά τον θάνατο του (pics & vid)
- Σούτινγκ γκαρντ
- Γιουγκοσλάβοι καλαθοσφαιριστές
- Καλαθοσφαιριστές Εθνικής Γιουγκοσλαβίας
- Κροάτες καλαθοσφαιριστές
- Καλαθοσφαιριστές Εθνικής Κροατίας
- Καλαθοσφαιριστές Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ
- Καλαθοσφαιριστές Ρεάλ Μαδρίτης
- Καλαθοσφαιριστές Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς
- Καλαθοσφαιριστές Νιου Τζέρσεϊ Νετς
- Καλαθοσφαιριστές κροατικών συλλόγων
- Καλαθοσφαιριστές ισπανικών συλλόγων
- Καλαθοσφαιριστές αμερικανικών συλλόγων
- Καλαθοσφαιριστές του NBA
- Παίκτες νικητές Ευρωμπάσκετ
- Καλαθοσφαιριστές Ευρωμπάσκετ 1985
- Καλαθοσφαιριστές Ευρωμπάσκετ 1987
- Καλαθοσφαιριστές Ευρωμπάσκετ 1989
- Καλαθοσφαιριστές Παγκοσμίου Πρωταθλήματος 1986
- Καλαθοσφαιριστές Παγκοσμίου Πρωταθλήματος 1990
- Παίκτες νικητές Παγκοσμίου Πρωταθλήματος FIBA
- Εισαχθέντες στο Hall of Fame της FIBA
- Καλαθοσφαιριστές στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1984
- Καλαθοσφαιριστές στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1988
- Καλαθοσφαιριστές στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1992
- Γιουγκοσλάβοι Ολυμπιονίκες
- Ολυμπιονίκες της καλαθοσφαίρισης
- Εισαχθέντες στο Naismith Memorial Basketball Hall of Fame
- Μέλη Ολυμπιακού Τάγματος